dinsdag 16 december 2008

10. Les 5

Les 5: Webquest

Op deze pagina vindt u de afsluitende les. Dit is een webquest die kinderen in groepjes van 4 zullen maken.

http://pabomondriaan.webquestmaker.nl/mondriaan/

09. Les 4





Les 4:Creatieve les:



In deze les willen we een creatieve les geven. Dit wordt een tekenles. De kinderen gaan aan de slag met het werk van Piet Mondriaan.

Tekenles: Piet Mondriaan



Tekenen in hoekige vormen

Materiaal:



Tekenpapier (2 per persoon)



Tekenmateriaal (Wasco, potloden)



Voorbeeld Piet Mondriaan



Lesdoel student:



Een creatieve les organiseren waar een goede sfeer hangt. De kinderen helpen en begeleiden bij het werk.



Lesdoel leerling:



Tekenen als Piet Mondriaan. In de afgelopen les hebben de kinderen kennis opgedaan over Piet Mondriaan. De kinderen gaan van een realistische tekening een abstracte tekening maken.

Tijdsduur:



90 minuten.

Wat gaan de kinderen doen:



De kinderen gaan eerst zelf een tekening maken van een dier. Dit dier tekenen ze 2 keer. De 1e keer tekenen de kinderen dit dier op een manier hoe zij dit zouden tekenen. De 1e manier kan een eenvoudige schets zijn die zij gebruiken bij de 2e manier. De 2e opdracht is dit dier natekenen, maar op een andere manier. De kinderen gaan het dier tekenen zoals Piet Mondriaan dit zou tekenen. Piet Mondriaan gebruikt hoekige vormen en weinig details, de kinderen gaan hierop letten.

Introductie (10 minuten):



De opdracht wordt uitgelegd aan de kinderen. Bij de introductie worden voorbeelden laten zien.

http://www.moorsmagazine.com/images/uitti3.jpg

Kern (40 minuten):



De kinderen gaan aan de slag. De leerkracht begeleidt de kinderen en helpt hen.

Afsluiting (10 minuten):



De opdracht bespreken. Het werk van de kinderen laten zien aan de klas.

08. Les 3

Les 3: Vakoverstijgende les

Materiaal:

- Foto opa
- Computers
- Plaatjes schilderijen Mondriaan
- Verhaal woon/leef/werk- omstandigheden 19e eeuw (http://stevenverschoot.wordpress.com/2008/11/11/sociale-omstandigheden-in-de-19e-eeuw/)

Lesdoel student:

Beeld schetsen van de tijd waarin Mondriaan leefde.

Lesdoel leerling:

De kinderen krijgen een beter beeld van Mondriaan, doordat ze kennismaken met de omstandigheden in die tijd.

Tijdsduur:

60 minuten

Wat gaan de kinderen doen:

Dit is een klassikale les. De leerkracht vertelt over haar opa. De leerkracht pakt een foto van haar opa en vindt opeens een envelop erbij. In die envelop zit een foto van een schilderij van Mondriaan en een verhaal over die tijd waarin hij leefde (19e eeuw). Als leerkracht kan je hier zelf verder een draai aan geven.

Introductie (10 minuten):

De leerkracht vindt de envelop bij de foto. Hierover praten met de kinderen. Misschien hebben de kinderen weleens eerder iets over Mondriaan gehoord?

Kern (20 minuten):

Het verhaal over de 19e eeuw samen lezen met de kinderen. Telkens een stukje lezen, om deze vervolgens te bespreken met de klas.

Afsluiting (20 minuten):

De kinderen gaan in groepjes aan de slag op de computer. De groepen krijgen allemaal een gerichte zoektaak. Maak groepjes van 5 of 6. Zorg voor 5 beschikbare computers.

- Zoek naar andere schilders in de 19e eeuw.
- Waar staat allemaal informatie uit de 19e eeuw?
- Zoek minimaal 5 kunstwerken van Mondriaan.
- Zoek naar schilders van 'nu.'
- Vergelijk 3 leefomstandigheden van de 19e eeuw met nu.

Dit hoeft maar kort te duren. Is een kleine opdracht om de kinderen even bezig te laten zijn met de 19e eeuw en Mondriaan. Hoe de kinderen bezig zijn achter de computer is niet belangrijk. Het samenwerken is het belangrijk. Bespreek dit klassikaal gezamelijk om de les af te sluiten. Als leerkracht kunt u natuurlijk zelf ook opdrachten bedenken.

07. Les 2


Les 2: Creatieve les:

In deze les gaan de kinderen aan de slag met een tekenles. De kinderen gaan aan de slag met het werk van Piet Mondriaan.

Handvaardigheidles:

Piet Mondriaan


Materiaal:

A3-vellen
Voorbeelden Mondriaan
Kwasten
Verf: rood, geel en blauw
Lijm
Scharen
Gekleurd papier: rood,zwart,blauw,geel en wit
Zwarte stroken

Lesdoel student:

Een creatieve les organiseren waar een goede sfeer hangt. De kinderen helpen en begeleiden bij het werk.

Lesdoel leerling:

Tekenen als Piet Mondriaan. In de afgelopen les hebben de kinderen kennis opgedaan over Piet Mondriaan.

Tijdsduur:

60 minuten.

Wat gaan de kinderen doen:

De kinderen gaan het bekende werk van Mondriaan namaken. De kinderen hebben een beperkte keus uit kleuren. De kinderen krijgen een A3-vel. Dit vel verdelen zij in allemaal vlakken. De vlakken maken zij met zwarte stroken. Vervolgens schilderen de kinderen willekeurige vlakken in rood, geel en blauw. De kinderen mogen de verf niet mengen. Wanneer de kinderen klaar zijn met dit werk gaan de kinderen een lijst om hun werk maken. Het gekleurd papier gaan zij afmeten op de juiste maat. Het gekleurde papier wordt de lijst. De kinderen kunnen meerdere kleuren in hun lijst gebruiken. De kinderen moeten hun lijst versieren, maar de lijst moet abstract blijven. De kinderen kunnen maar uit een beperkte mogelijkheid van kleuren kiezen voor deze opdracht.

Introductie (10 minuten):

De opdracht wordt uitgelegd aan de kinderen. Bij de introductie worden voorbeelden laten zien.

http://eartfair.com/blog/index.php?s=piet+mondriaan

Kern (70 minuten):

De kinderen gaan aan de slag. De leerkracht begeleidt de kinderen en helpt hen.

Afsluiting (10 minuten):

De opdracht bespreken. Het werk van de kinderen laten zien aan de klas.


06. Les 1

30 minuten

beginsituatie

De meeste kinderen kennen wel het bekende werk van Piet Mondriaan, maar weten nog niet echt wie hij was.

lesdoel voor de leerlingen

Kennismaken met Piet Mondriaan
De kinderen weten wat we de komende lessen gaan doen.


lesdoel student

Zorgen voor een duidelijke introductie over Piet Mondriaan die de gehele lessenserie naar voren komt.



Intro
De leerkracht vertelt de kinderen dat zij deze les meer gaan leren over
• Wie was Piet Mondriaan?
• Hoe ging Piet Mondriaan te werk?
• Welke werken kennen wij van Piet Mondriaan?
• Wat gaan wij zelf doen tijdens deze lessenserie?

Kern
Eerst krijgen de kinderen meer te weten over Piet Mondriaan en zijn biografie.
Welke kunststromen gebruikte Piet Mondriaan? Er wordt iets verteld over de creatieve levensloop van Mondriaan.
Welke werken kennen de kinderen van Mondriaan? Aan de hand van een powerpoint krijgen de kinderen 8 werken te zien van bepaalde schilders. De kinderen bepalen welke werken van Mondriaan zijn en welke niet? (Van wie zijn ze dan?) Tot slot worden de antwoorden nabesproken

afsluiting
Bespreken wat de kinderen de volgende lessen gaan doen (zie ppt)
De link van de powerpoint

http://www.mediafire.com/download.php?nuw22dumzbf

05. Lessenserie

Wij willen een lessenserie van 5 lessen maken. Wij gaan er vanuit dat er een SmartBoard aanwezig is. De lessenserie is bedoeld voor kinderen uit groep 6/7.

Les 1:Introductieles:
In deze les willen wij de kinderen laten kennismaken met Piet Mondriaan. In deze les willen wij een powerpoint gebruiken.

Les 2:Creatieve les:
In deze les willen we een creatieve les geven. Dit wordt een tekenles. De kinderen gaan aan de slag met het werk van Piet Mondriaan.

Les 3:Vakoverstijgende les:
In deze les willen we kunstzinnige oriëntatie combineren met een ander vak. We willen het combineren met geschiedenis.
Les 4:Creatieve les:
In deze les gaan de kinderen aan de slag met een tekenles.

Les 5:Afsluitles:
Dit is de laatste les van de lessenserie over Piet Mondriaan. Wij willen dit onderwerp op een interactieve manier afsluiten. Bij deze les hoort een webquest, de kinderen gaan in kleine groepjes aan de slag op het internet met Piet Mondriaan.

04. Werkstuk

1872-1892 Piet´s jeugd.

Op 7 maart 1872 werd Piet Mondriaan geboren in Amersfoort als de oudste zoon van Pieter Cornelis Mondriaan (was hoofdmeester van de school, naast hun huis) en Johanna Christina de Kok. Mondriaan had een oudere zus Christien en drie jongere broers: Willem, Louis en Carel. Hij kreeg een streng christelijke opvoeding. Pieter Cornelis Mondriaan sr. was een fan van de dominee Abraham Kuyper (conservatieve christelijke dominee, oprichter van de ARP en later minister-president). Door toedoen van Abraham Kuyper verhuisden Piet en zijn familie in 1880 naar Winterswijk. In 1886 begon Piet Mondriaan aan de praktijkstudie leraar tekenen. Hij behaalde in 1889 zijn diploma na een “staatsexamen” in Amsterdam. Toen wist hij al dat hij (ook) kunstenaar wilde worden. In 1890 stelde hij zijn eerste schilderijen ten toon. En een jaar later bereidde hij zich voor op het toelatingsexamen van de kunstacademie. Hij kreeg een studiebeurs in 1892 van koningin Emma en kon daarmee 2 jaar zijn studiegeld betalen. Hij haalde in 1892 ook zijn diploma om tekenen te geven op de middelbare school. Toen mocht hij naar de rijksacademie in Amsterdam. Hij verhuisde toen naar Amsterdam en ging bij een vriend van zijn vader wonen.

1892-1904 De eerste stappen als schilder.

In 1894 was zijn dagopleiding afgelopen, hij ging toen verder met de avondopleiding tekenen om goed te leren etsen. Ook werd hij lid van Arti et Amicitae (kunstenaars vereniging in Amsterdam) en daardoor kon hij op belangrijke plekken exposeren. In 1895 was hij klaar met de avondopleiding, maar hij schreef zich nu in voor de volgende avondopleiding: schilderkunst in plaats van tekenen. In 1897 werd Mondriaan lid van een tweede belangrijke vereniging: St. Lucas (ook een kunstenaarsvereniging). Hij zakte voor het toelatingsexamen van de Prix de Rome op het tekenen van mensen. Om in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien vroeg hij een verklaring van goed gedrag aan in Winterswijk zodat hij kon gaan lesgeven. In 1898 kreeg hij zijn eerste opdrachten. In 1900 raakte hij bevriend met Albert van den Briel (bosbeheerder) en Simon Maris (kunstschilder). Via Simon Maris kwam Mondriaan in de hogere kunstkringen terecht. In 1901 probeerde Mondriaan opnieuw het toelatingsexamen voor de Prix de Rome, en weer zakte hij.

1904-1911 Geestelijke verrijking.

Er gaat een verhaal dat Mondriaan in 1903 een mid-life crisis kreeg. In 1904 trok hij zich waarschijnlijk daarom terug in een huisje in Uden op aanraden van Albert van den Briel. Maar in juni werd Mondriaan bestuurslid van St. Lucas en bibliothecaris. Op 27 januari 1905 ging Mondriaan weer in Amsterdam wonen en werd hij lid van een theosofische vereniging. Deze stap zou later een grote rol spelen bij de ontwikkeling van zijn schilderijen. In 1909 was er de expositie Spoor – Mondriaan – Sluijters in het Rijksmuseum. In dit jaar werd Mondriaan lid van de Theosofische Vereeniging Nederlandsche Afdeeling. In de herfst van 1910 maakte Piet plannen om een Moderne kunstkring op te richten. In mei 1911 stelde Mondriaan zijn eerste schilderij ten toon in Parijs en in oktober vond de eerste expositie plaats van de Moderne kunstkring. Omstreeks de jaarwisseling van 1911-1912 vertrok Mondriaan naar Parijs.

1912-1914 De eerste periode in Parijs.

Na een aantal omzwervingen ging Piet Mondriaan wonen in de Rue de Départ 26 in Parijs. En hij veranderderde zijn naam in Piet Mondrian om een meer internationale naam te krijgen. In 1913-1914 deed Mondriaan een poging om een nieuwe theosofische kunsttheorie op te zetten en schreef hij een artikel aan de redactie van het Nederlandse blad Theosopia. Het werd afgewezen: de redactie vond het te vernieuwend… In augustus 1914 moest Mondriaan in Nederland blijven vanwege de Eerste Wereldoorlog. Hij was toen naar Nederland gekomen omdat zijn vader erg ziek was.

1915-1919 De Eerste Wereldoorlog in Nederland.

Hij leefde, toen hij tijdens de oorlog in Nederland was, in Laren en Blaricum. Hij ontmoette in 1915 Theo van Doesburg en Bart van der Leck, later ook Vilmos Huszár (allemaal kunstenaars). Piet bleef werken aan teksten over zijn nieuwe theorieën (zie hoofdstuk " De stroming van Piet Mondriaan"). Dit leidde in 1917 uiteindelijk tot een aantal artikelen in het door hem en zijn vriend Theo van Doesburg opgerichte tijdschrift: “de Stijl”. Hij bleef artikelen schrijven tot aan 1920. Zijn artikelen werden in 1921 uitgegeven in een boekje. 1919-1938

Voor de tweede keer in Parijs.

In juni 1919 keerde Mondriaan weer terug naar Parijs. Hij verhuist voor 2 jaar naar de Rue des Coulmiers 5 maar komt in 1921 weer terug naar de Rue du Départ 26, zijn oude atelier. Hij blijft daar wonen tot 1936. Hij komt na zijn terugkeer meer terecht in de hogere kringen van Parijs. Via de contacten van zijn nieuwe vrienden krijgt Mondriaan meer interviews en exposities. Omdat hij niet kon leven van de verkoop van zijn abstracte schilderijen (ze waren te vernieuwend) maakte hij ook wat schilderijen van speciale bloemsoorten of portretten in opdracht uit Nederland. In 1938 besloot Mondriaan te vluchten want de oorlogsdreiging maakte hem bang. Hij vertrekt naar een vriend, Ben Nicholson, in Londen.

1938-1944 De Tweede Wereldoorlog.

De invasie van Nederland in 1940 en de inneming van Parijs schokten hem zo dat hij niet kon schilderen. Daarom besloot hij om naar Amerika te gaan. Hij kwam op 3 oktober 1940 aan in New York. Mondriaan werd direct opgenomen in de hogere kringen van de kunstwereld in New York want hij stond inmiddels bekend als goede schilder bij belangrijke mensen in de kunstwereld. Op 1 februari 1944 stierf Piet Mondriaan. Hij had een verkoudheid opgelopen en die veranderde in een longontsteking. Hij overleed in het ziekenhuis. Hij was toen 72 jaar. Hij is begraven op Cypress Hill Cemetery in New York.

De werken van Piet Mondriaan.

Mondriaan heeft in zijn leven meer dan 200 schilderijen gemaakt. Daarin zie je een groot verschil tussen de gedetailleerde landschappen van het begin en de abstracte blokken aan het eind van zijn leven. Hoe ging die ontwikkeling?Het eerste werk van Piet Mondriaan lijkt nog heel erg op de werkelijkheid (realisme; past goed in die tijd). Hij gaat steeds abstracter schilderen. Uiteindelijk zijn er alleen nog horizontale en verticale lijnen te zien. U kunt dat heel goed zien bij deze 3 werken:

- Figuur 1: De rode boom uit 1908
- Figuur 2: De grijze boom uit 1911
- Figuur 3: De bloeiende appelboom in 1912

Bij het schilderij ‘de grijze boom’ ziet u dat Mondriaan zijn vormen steeds verder ontwikkelt. Sommige vormen hebben niets meer met een boom te maken. Op de achtergrond zie je lijnen en vlakken die geen betekenis meer hebben. Mondriaan had als doel om je alle hoeken van het schilderij te laten zien. De lijnen en vegen staan helemaal los van wat je ziet. Toen hij dit schilderij maakte was het voor hem waarschijnlijk niet genoeg om alleen te stileren. Je kunt zien, aan de schilderijen van Mondriaan, dat hij plannen had om helemaal abstract te gaan schilderen. Maar dat hij niet alleen maar iets origineels wilde doen, maar dat hij probeerde de achtergrond van de werkelijkheid weer te geven en niet alleen de boom op de voorgrond. Hij haalt steeds meer zijn eigen beeld van de boom weg zoals hij hem heeft gezien. Daardoor werd zijn werk steeds donkerder en kreeg het een eigen gezicht. Als je dit schilderij los ziet van de andere zou je er geen boom meer in herkennen (abstract). In 1914 schilderde hij zijn eerste echt abstracte schilderij. Vanaf 1915 bestond het grootste deel van zijn werk uit zwarte en witte strepen. Hij wilde daarmee je verder in zijn schilderijen trekken en je fantasie laten gebruiken.

De stroming van Piet Mondriaan.

Waar hoorde Piet Mondriaan bij: het kubisme, vanwege zijn schilderijen met strakke vormen of een geheel nieuwe stijl?Piet Mondriaan hoorde toen hij begon bij de het realisme, zijn landschappen waren (bijna) hetzelfde als de werkelijkheid. Toen hij in 1912 in Parijs was maakte hij kennis met een aantal schilders. Zij geloofden dat de wereld als een grote legpuzzel in elkaar zat. Daarna werden Mondriaans schilderijen een stuk minder realistisch. Zijn bomen verloren bijvoorbeeld hun bladeren. Na een aantal jaar in Parijs keerde Mondriaan terug naar Amsterdam. Daar richtte hij samen met Theo van Doesburg het kunsttijdschrift `de Stijl´ op. Mondriaan ging artikelen schrijven voor de stijl.

03. Plan van aanpak

Plan van aanpak:

Keuze van het onderwerp met een motivatie:

We hebben gekozen voor het onderwerp Piet Mondriaan. We hebben voor deze kunstenaar gekozen, omdat het voor ons een bekende kunstenaar is en wij zijn werk erg waarderen.

In zijn werk komt duidelijk naar voren dat Mondriaan een kunstenaar is die werkt met abstracte en non-fictieve figuren. De aanloop hiernaar toe is geleidelijk gegaan en daarom erg leuk om mee te nemen in het lespakket.

Wij vinden het belangrijk dat kinderen leren dat een schilderij niet altijd iets voor hoeft te stellen, voordat het echt kunst genoemd wordt.

Taakverdeling in de groep:

Allereerst gaan we brainstormen over wat voor lespakket we precies willen gaan maken.
Willen wij een lespakket voor middenbouw of bovenbouw? En welke middelen willen we toepassen in het lespakket?

We willen eigenlijk alles voor het lessenpakket samen en in goed overleg doen. Wij hebben al vaker samengewerkt en dit is eigenlijk altijd goed gegaan. Natuurlijk doen wij allemaal eigen onderzoek op onze stageschool en werkt ieder zijn eigen producten uit.
Op deze manier komen wij tot een lespakket dat wij met elkaar hebben uitgewerkt en waar wij alle drie tevreden over zijn.

Lespakket:

Wij willen een lessenserie van 5 lessen maken. Wij gaan er vanuit dat er een SmartBoard aanwezig is. De lessenserie is bedoeld voor kinderen uit groep 6/7.

Les 1:
Introductieles: In deze les willen wij de kinderen laten kennismaken met Piet Mondriaan. In deze les willen wij een powerpoint gebruiken.

Les 2:
Creatieve les: In deze les willen we een creatieve les geven. Dit wordt een tekenles. De kinderen gaan aan de slag met het werk van Piet Mondriaan.

Les 3:
Vakoverstijgende les: In deze les willen we kunstzinnige oriëntatie combineren met een ander vak. We willen het combineren met geschiedenis. In deze les willen wij een powerpoint gebruiken.

Les 4:
Creatieve les: In deze les gaan de kinderen aan de slag met een tekenles.

Les 5:
Afsluitles: Dit is de laatste les van de lessenserie over Piet Mondriaan. Wij willen dit onderwerp op een interactieve manier afsluiten. Bij deze les hoort een webquest, de kinderen gaan in kleine groepjes aan de slag op het internet met Piet Mondriaan.

Een beschrijving van de competenties per groepslid:



02. Piet Mondriaan


De Nederlandse kunstenaar Pieter Cornelis Mondriaan leefde van 1872 tot 1944. Hij groeide op in een streng calvinistisch milieu en kreeg zijn eerste schilderlessen van zijn oom Frits Mondriaan. Mondriaan behaalde de tekenaktes LO en MO en volgde daarna lessen aan de Rijksacademie van Amsterdam.In deze periode schilderde hij vooral landschappen in de trant van de Haagse school en de Amsterdamse school.

Na 1897 kwam Piet Mondriaan tot een meer persoonlijke stijl, waarvan de ontwikkeling zich stap voor stap heeft voltrokken. Hij verbleef enige tijd in Brabant en Overijsel. Mondriaan raakte geïnteresseerd in het werk van de divisionisten. Vooral de schilderijen die hij in Zeeland schilderde laten dit duidelijk zien.

Piet Mondriaan ging steeds meer over tot abstractie. Zijn ontdekkingsreis in de schilderkunst liep parallel met een zoektocht in zijn persoonlijk leven. In 1909 trad hij toe tot de Theosophische Vereniging. Deze stroming stelt de liefde voor de mens en het dier als zedelijk ideaal. In deze wereldbeschouwing spelen godsdienst, wijsbegeerte en occultisme een grote rol.
Geometrische schilderijenIn 1911 vertrok Mondriaan, na kennis te hebben gemaakt met het Franse kubisme naar Parijs. Drie jaar later keerde Mondriaan terug naar Nederland. In dat jaar ontstonden zijn eerste abstracte en geometrische schilderijen.
Mondriaan kwam in contact met Theo van Doesburg en Bart van der Leck. Voor het tijdschrift De Stijl droeg Mondriaan een aantal theoretische verhandelingen bij. Piet Mondriaan ontwikkelde een schilderstijl waarin alleen de kleuren rood, blauw en geel en de niet kleuren zwart, wit en grijs gebruikt werden. Alle andere kleuren werden verbannen. De composities werden op intuïtie, maar harmonieus en op afgewogen wijze samengesteld.
Parijs en Amerika.
Na de Eerste Wereldoorlog vertrok Piet Mondriaan weer naar Parijs, waar hij tot 1938 bleef. Naderend oorlogsgeweld deed hem besluiten om naar Londen en later Amerika te gaan.Piet Mondriaan overleed in februari 1944. Zijn laatste rustplaats werd begraafplaats "Cypress Hill Cemetery" in New York.

01. Inleiding

Hallo,

Wij zijn Mandy, Simone en Lisette. Wij zitten in het tweede jaar van de PABO. Voor het vak kunstzinnige oriëntatie moeten wij een lessenserie en een werkstuk maken. Wij hebben gekozen voor het onderwerp Piet Mondriaan. Dit onderwerp hebben wij gekozen om de kinderen te leren om abstract te werken. Op deze blog komen al onze vorderingen en informatie te staan.

Groetjes,

Mandy Binkhorst
Simone van den Herik
Lisette Havekes

http://www.mediafire.com/?1nnswoktnje
De gebruikte powerpoint tijdens de presentatie.


Overal kom je tegenwoordig mondriaan tegen:
http://www.kikker-kindershows.nl/media/fotos/MannetjeMondriaan.jpg
http://www.princetonol.com/groups/iad/news/images/google_mondrian.gif
http://trendbeheer.com/wp-content/uploads/2008/05/piet_mondriaan_schoen.jpg
http://www.rabopak.nl/mondriaan.JPG
http://www.jaikhebhet.nl/products_pictures/Klok_mondriaan.jpg
http://www.jokelangeveld.nl/wp-content/uploads/2009/02/Jan%20Stallen%20bij%20Mondriaan%20look%20-%20a%20-%20like%20auto%20kl.jpg
http://www.tmf.nl/video/23128/thefringe_kurtis_blow.html